Bệnh lây qua đường tình dục do HPV- Mụn cóc và sùi mào gà

Tác giả: Sonam Vadera, Sinh viên Y khoa, Đại học College London, London, Vương quốc Anh. Tổng biên tập DermNet New Zealand: Hon A / Prof Amanda Oakley, Bác sĩ da liễu, Hamilton, New Zealand. 

Dịch: Dr. Phạm Tăng Tùng

---

Bệnh lây qua đường tình dục do HPV

Papillomavirus ở người là gì?

Papillomavirus ở người (HPV) là một loại virus DNA thuộc họ papillomavirus. Nó còn được gọi là virus mụn cóc .

HPV lây nhiễm vào các tế bào thượng bì của da và các tế bào biểu mô ống hậu môn, sinh dục  và đường hô hấp trên. Người ta ước tính 8/10 người đã nhiễm virut HPV tại một số thời điểm trong cuộc đời của họ.

Họ HPV đã được phân loại thành hơn 170 type (mỗi type được biểu thị bằng một số).

• HPV type1, 2, 4 và 7 có liên quan đến mụn cóc thông thường.
• HPV 3 và 10 có liên quan đến mụn cóc trên máy bay.
• HPV 1, 2, 4, 60 và 63 có liên quan đến mụn cóc lòng bàn chân.
• HPV 5 có liên quan đến mụn cóc ở epidermodysplasia verruciformis (một tình trạng da hiếm gặp).
• HPV 6 có liên quan đến mụn cóc ở bộ phận sinh dục, miệng và thanh quản.

Bệnh mụn cóc do virus

Mụn cóc thông thường

Mụn cóc

Mụn cóc dưới lòng bàn chân

HPV lây qua đường tình dục là gì?

Rất nhiều type khác nhau của HPV ưu tiên lây nhiễm các tế bào biểu mô và có xu hướng lây truyền qua đường tình dục.

Các type có nguy cơ thấp của HPV, chẳng hạn như loại 6 và 11, không triệu chứng hoặc gây ra mụn cóc sinh dục và u nhú tế bào vảy .

Có khoảng 13 type có nguy cơ cao mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục. Trong một số trường hợp, những hiện diện với tổn thương nội mô vảy tiền ung thư và ung thư( ung thư biểu mô tế bào vảy).

Mụn cóc hậu môn sinh dục

Ai có thể mắc HPV?

HPV mắc phải do quan hệ tình dục lây nhiễm cho cả nam và nữ. Nguy cơ mắc bệnh HPV cao nhất là ngay sau khi quan hệ lần đầu.

Các yếu tố nguy cơ lây nhiễm HPV bao gồm:

• - Tuổi giao hợp sớm
• - Quan hệ với nhiều người
• - Hút thuốc
• - Ức chế miễn dịch .

HPV lây lan như thế nào?

HPV thường lây lan qua da tiếp xúc với da trong quan hệ tình dục qua đường âm đạo và hậu môn. HPV đôi khi cũng có thể được truyền theo chiều dọc, từ mẹ sang con trong khi sinh.

Các đặc điểm lâm sàng của bệnh do HPV là gì?

HPV ở da

HPV ở da biểu hiện như:

• - Epidermodysplasia verruciformis
• - Ung thư biểu mô tế bào vảy trong thượng bì ở những người bị ức chế miễn dịch, chẳng hạn như ở người bộ phận cấy ghép.
• - Mụn cóc do virus là sự phát triển da không ung thư với bề mặt cứng; có nhiều loại, bao gồm:
• + Mụn cóc thông thường (common warts)  - thường ảnh hưởng đến bàn tay, ngón tay và khuỷu tay
• + Mụn cóc lòng bàn chân (plantar warts) - ảnh hưởng đến lòng bàn chân
• + Mụn cóc trên mặt phẳng (plane warts) - những cái này có bề mặt phẳng và ảnh hưởng đến mặt, cẳng chân và mu bàn tay.

HPV lây nhiễm biểu mô

Mặc dù HPV là loại virus lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất, nhưng hầu hết là nhiễm virus không triệu chứng, và bệnh có khả năng tự giới hạn..

Sự tồn tại của một số type HPV có thể dẫn đến:

• - Thay đổi hình thái tế bào lành tính trên mô bệnh học
• - U nhú tế bào vảy ở vòm họng, đường mũi và thanh quản.

Các biến chứng do nhiễm các type HPV nguy cơ cao là gì?

Các type có nguy cơ cao như HPV 16 và HPV 18 được cho là nguyên nhân gây ra 70% bệnh tiền ung thư và ung thư.

Tổn thương nội mô vảy (SIL), còn được gọi là tân sinh trong biểu mô (IN), được phân loại theo vị trí bị ảnh hưởng. Các loại SIL bao gồm:

• - Viêm lộ tuyến cổ tử cung (CIN)
• - Viêm âm hộ hoặc viêm màng cứng âm hộ (VIN)
• - SIL âm đạo hoặc tân sinh trong âm đạo (VAIN)
• - SIL dương vật hoặc tân sinh trong dương vật (PIN)
• - SIL hậu môn hoặc tân sinh trong hậu môn (AIN)
• - Hầu họng SIL hoặc bạch sản miệng
• - SIL mũi họng .

HPV cũng liên quan đến ung thư biểu mô tế bào vảy của hậu môn và ống hậu môn , đường hầu họng (ung thư miệng), âm đạo, âm hộ và dương vật. Ung thư xâm lấn phổ biến nhất liên quan đến HPV là ung thư cổ tử cung.

Tổn thương nội mô vảy

Tổn thương nội mô vảy 

Tổn thương nội mô vảy 

Tổn thương nội mô vảy quanh hậu môn

Làm thế nào được chẩn đoán nhiễm HPV?

Nhiễm HPV được chẩn đoán lâm sàng. Mụn cóc sinh dục  do nhiễm HPV cho thấy sự hiện diện đặc trưng của koilocytes (tế bào rỗng)  và có thể được xác định bằng sinh thiết da. Những tế bào này có hạt nhân đôi, và các hạt nhân thường bắt màu đậm khi nhuộm .

Các phương pháp chẩn đoán nhiễm trùng HPV khác bao gồm:

• - Phương pháp phát hiện DNA virus
• - Soi cổ tử cung và xét nghiệm axit axetic, được sử dụng để kiểm tra cổ tử cung và âm đạo
• - Sinh thiết, được thực hiện trong khi soi cổ tử cung nếu có các khu vực bất thường.  

Điều trị HPV do lây qua quan hệ tình dục như thế nào?

HPV không thể được loại bỏ, vì nó kết hợp vào bộ gen của các tế bào biểu mô. Tuy nhiên, mụn cóc, tổn thương tiền ung thư và ung thư do HPV có thể được điều trị.

Phương pháp điều trị có thể bao gồm:

• - Liệu pháp áp lạnh
• - Điều trị tại chỗ: chẳng hạn như podophyllotoxin hoặc kem imiquimod . Podophyllotoxin gây độc tế bào, do đó không nên sử dụng trong thai kỳ
• - Điều trị bằng laser
• - Phẫu thuật , chẳng hạn như phẫu thuật điện, đốt sau khi đã gây tê cục bộ.

Có thể ngăn ngừa lây nhiễm HPV qua đường tình dục không?

Bao cao su là một phương tiện quan trọng để giảm lây truyền HPV. Tuy nhiên, không hoàn toàn loại bỏ rủi ro.

Hầu hết các trường hợp nhiễm HPV qua đường tình dục hiện nay có thể được ngăn ngừa bằng cách tiêm vắc-xin khi ở tuổi thiếu nhi trước khi bắt đầu hoạt động tình dục.