CẤY QUE TRÁNH THAI VÀ MỤN TRỨNG CÁ

 CẤY QUE TRÁNH THAI VÀ MỤN TRỨNG CÁ

BS PHẠM TĂNG TÙNG

Có bao giờ bạn thắc mắc tại sao khi bị mụn trứng cá, bác sĩ cho uống thuốc tránh thai để điều trị mụn, nhưng khi đi cấy que tránh thai mụn trứng cá lại bị tăng nặng lên????

1. MỐI LIÊN QUAN GIỮA MỤN TRỨNG CÁ VÀ NỘI TIẾT TỐ

Mụn trứng cá là một trong những bệnh lý da phổ biến nhất hiện nay, ảnh hưởng đến 85-90% các bạn thanh thiếu niên trong độ tuổi dậy thì. Nguyên nhân gây mụn trứng cá được biết đến hiện nay liên quan đến: (1) tăng tiết bã nhờn quá mức, (2) quá trình viêm, (3) vi khuẩn C. acnes và (4) tăng sừng hoá cổ nang lông và bít tắc lỗ chân lông.

Trong đó tăng tiết bã nhờn quá mức, đặc biệt trong giai đoạn dậy thì là nguyên nhân quan trọng nhất của mụn trứng cá. Testosterone và dihydrotestosterone là một trong những loại androgen có khả năng gây mụn nhiều nhất. Do đó mục tiêu trong điều trị nội tiết đối với mụn trứng cá là làm giảm tác dụng của testosterone và dihydrotestosterone.

2. THUỐC TRÁNH THAI TỔNG HỢP VÀ HIỆU QỦA ĐIỀU TRỊ MỤN TRỨNG CÁ.

Thuốc tránh thai có hai loại khác nhau là thuốc tránh thai tổng hợp (chứa cả oestrogen và progestin) và thuốc tránh thai chỉ chứa progestine. Trong đó chỉ có thuốc tránh thai tổng hợp được ứng dụng trong điều trị mụn trứng cá.

Cơ chế trị mụn của thuốc tránh thai tổng hợp có được từ cả hai thành phần là oestrogen và progestine. Oestrogen làm (1) tăng tổng hợp sex hormone binding globulin ( globulin gắn hormone sinh dục) ở gan, từ đó giúp làm giảm lượng androgen hoạt tính trong cơ thể và (2) ức chế sự bài tiết hormone testosterone của buồng trứng do tác động của LH (hormone tuyến yên).

Progestin ức chế hoạt động của enzymes 5 alpha-reductase, từ đó làm giảm biểu hiện của thụ thể testosterone và giảm chuyển hoá testosteron thành dihydrotestosterone.

Có 3 loại thuốc tránh thai tổng hợp được FDA chấp thuận trong điều trị mụn trứng cá là Ortho Tri-Cyclen, Estrostep, và Yaz, Loryna (hình 1)

3. THUỐC TRÁNH THAI CHỈ CHỨA PROGESTIN VÀ MỤN TRỨNG CÁ

Progestin được chia ra làm 2 nhóm, nhóm dẫn xuất 17OH-progesterone và nhóm dẫn xuất của 19-nortestosterone. Nhóm dẫn xuất của nortestosterone lại được chia thành 4 thế hệ. Trong đó thế hệ 1 có ái tính mạnh với cả thụ thể progesterone và androgen. Thế hệ 2, 3 có ái tính nhiều hơn với progesterone và thế hệ thứ tư hầu như không có ái tính với androgen. (hình 2)

Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin có thể không giúp ích trong điều trị mụn trứng cá mà có thể làm tăng nặng tình trạng mụn trứng cá. Do một số progestin có hoạt tính androgen nội sinh nên có thể làm nặng thêm tình trạng mụn trứng cá.

4. QUE CẤY TRÁNH THAI VÀ MỤN TRỨNG CÁ

Tương tự như thuốc tránh thai chỉ chứa progestin. Que cấy tránh thai hiện nay chỉ chứa progestin chứ không chứa Oestrogen. Loại progestins có trong que cấy tránh thai thường gặp là etonogestrel và levonorgestrel. 

Một thử nghiệm lâm sàng theo dõi tác dụng phụ lên mụn trứng cá của 1000 bệnh nhân sử dụng que cấy tránh thai chứa etonogestrel và 1000 bệnh nhân sử dụng que cấy levonorgestrel đã được tiến hành. Những bệnh nhân này được theo dõi tình trạng mụn trứng cá ở các thời điểm 2 tuần, 3 tháng và 6 tháng sau khi cấy que tránh thai. Kết quả cho thấy có 45% bệnh nhân bị mụn trứng cá ở nhóm bệnh nhân cấy que etonogestrel và 42% bệnh nhân bị mụn trứng cá ở nhóm bệnh nhân cấy que levonorgestrel.

5. KẾT LUẬN

Việc tránh thai là nhu cầu cần thiết của hầu hết mọi người và cả bệnh nhân bị mụn trứng cá. Các phương pháp tránh thai khác nhau có thể có lợi hoặc có thể làm tăng nặng tình trạng mụn trứng cá. Do đó, với những bệnh nhân mụn trứng cá, việc lựa chọn tránh thai bằng thuốc tránh thai phối hợp là lựa chọn tốt nhất, có thể giúp giảm tình trạng mụn trứng cá về lâu dài cho bệnh nhân.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

https://escholarship.org/content/qt6wm945xf/qt6wm945xf_noSplash_69d27db6681200fa2718989549297ad5.pdf

Słopień R, Milewska E, Rynio P, Męczekalski B. Use of oral contraceptives for management of acne vulgaris and hirsutism in women of reproductive and late reproductive age. Prz Menopauzalny. 2018 Mar;17(1):1-4. doi: 10.5114/pm.2018.74895. Epub 2018 Apr 11. PMID: 29725277; PMCID: PMC5925193.

Ramdhan RC, Simonds E, Wilson C, Loukas M, Oskouian RJ, Tubbs RS. Complications of Subcutaneous Contraception: A Review. Cureus. 2018 Jan 31;10(1):e2132. doi: 10.7759/cureus.2132. PMID: 29610715; PMCID: PMC5878093.