ĐIỀU TRỊ MỤN Ở PHỤ NỮ LỚN TUỔI
BSCKI PBS CKI. PHAM TANG TUNG
1.ĐẶC ĐIỂM MỤN TRỨNG CÁ Ở PHỤ NỮ LỚN TUỔI (>25)
Mụn ở phụ nữ trưởng thành có thể xuất hiện từ tuổi dậy thì và kéo dài hoặc bắt đầu ở tuổi trưởng thành.
Điều trị mụn ở phụ nữ trưởng thành có những thách thức đặc biệt do cần phải xem xét đến lối sống, thai kỳ và cho con bú.
Nguyên nhân của mụn ở phụ nữ trưởng thành phức tạp, thường liên quan đến yếu tố nội tiết, và có thể biểu hiện khác so với mụn ở người dưới 25 tuổi. Ví dụ, phụ nữ trưởng thành có thể gặp nhiều tổn thương mụn ở phần dưới của khuôn mặt, đặc biệt là ở cằm và xương hàm.
Phương pháp điều trị cần được điều chỉnh riêng biệt cho từng người, tính đến các yếu tố đặc thù này và khả năng mắc các rối loạn nội tiết như hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).
2. NGUYÊN NHÂN CỦA MỤN TRỨNG CÁ Ở PHỤ NỮ LỚN TUỔI
Nguyên nhân của mụn ở phụ nữ trưởng thành phức tạp, bao gồm:
Ảnh hưởng của Androgen: Androgen đóng vai trò quan trọng, được thấy rõ qua phản ứng của mụn với điều trị nội tiết, đặc biệt trong trường hợp tăng androgen (ví dụ, hội chứng buồng trứng đa nang, PCOS).
Sản xuất bã nhờn: Androgen kích thích sản xuất bã nhờn qua thụ thể androgen trên tuyến bã nhờn.
Biến động Hormone: Yếu tố như sự thay đổi của chu kỳ kinh nguyệt cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của mụn.
Yếu tố Di truyền và Môi trường: Sự thiên vị di truyền và các yếu tố bên ngoài (như stress và mỹ phẩm) cũng góp phần gây mụn.
Ngoài ra một số loại thuốc uống và thực phẩm chức năng cũng có thể gây mụn
3. Biểu hiện lâm sàng
Biểu hiện lâm sàng của mụn ở phụ nữ trưởng thành bao gồm:
Vị trí của Tổn thương: Thường phát triển ở phần dưới cùng của khuôn mặt, đặc biệt là cằm và xương hàm.
Loại Tổn thương Mụn: Từ mụn đầu đen, mụn đầu trắng đến các tổn thương viêm như mụn bọc, mụn mủ, nốt cyst và nốt nang.
Các dạng Mụn ở Phụ nữ Trưởng thành: Có hai dạng, đó là mụn kéo dài từ tuổi thiếu niên và mụn xuất hiện muộn sau 25 tuổi.
Mối liên quan với Tăng Androgen: Phụ nữ có dấu hiệu tăng androgen (da dầu nhiều, mụn dạng nang nốt, rậm lông, kinh nguyệt không đều) cần được kiểm tra về rối loạn nội tiết, như PCOS.
4.Xét nghiệm cần thiết
Các xét nghiệm cần thiết cho mụn ở phụ nữ trưởng thành:
Xét nghiệm Vi sinh: Không thường xuyên cần thiết trừ khi nghi ngờ các tình trạng như nhiễm trùng do vi khuẩn gram âm hoặc nhiễm khuẩn Staphylococcus aureus.
Xét nghiệm Nội tiết: Rất quan trọng đối với bệnh nhân có dấu hiệu của tăng androgen, như trong trường hợp hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS). Các xét nghiệm bao gồm kiểm tra testosterone tự do và toàn phần, sulfate dehydroepiandrosterone, androstenedione, hormone kích thích nang và hormone kích thích nang trứng.
5. Điều trị tại chỗ cho mụn ở phụ nữ trưởng thành bao gồm:
Benzoyl Peroxide (BP): Có khả năng chống viêm, diệt khuẩn, và làm giảm tắc nghẽn lỗ chân lông.
Acid Salicylic: Giúp làm sạch lỗ chân lông và giảm tắc nghẽn.
Thuốc Kháng sinh Tại chỗ: Gồm clindamycin và erythromycin, thường được kết hợp với BP.
Retinoids Tại chỗ: Bao gồm tretinoin, adapalene và tazarotene, giúp làm giảm tắc nghẽn và viêm nhiễm.
Axít Azelaic: Có khả năng chống vi khuẩn và giảm viêm.
Dapsone tại chỗ: Dùng cho mụn viêm
6. Điều trị toàn thân cho mụn ở phụ nữ trưởng thành bao gồm:
Liệu pháp Hormone: Sử dụng thuốc tránh thai uống kết hợp và các chất chống androgen như spironolactone và cyproterone acetate, hiệu quả trong trường hợp mụn liên quan đến yếu tố hormone.
Kháng sinh Uống: Tetracyclines như doxycycline và minocycline, thường được dùng cho mụn viêm.
Isotretinoin: Dùng cho mụn nặng hoặc không đáp ứng điều trị, làm giảm mọi yếu tố gây mụn chính.
Các phương pháp khác: Bao gồm corticosteroids uống cho mụn viêm nặng
7. Thuốc bôi mới trong điều trị mụn trứng cá ở phụ nữ lớn tuổi
Bọt Minocycline: Một dạng mới để cung cấp kháng sinh minocycline qua phương tiện bọt.
Chất Giải phóng Nitric-Oxide Tại Chỗ: Có khả năng chống vi khuẩn và chống viêm, hữu ích trong điều trị mụn.
Kem Cortexolone 17α-Propionate 1%: Một chất chống androgen tại chỗ mới có thể hiệu quả trong điều trị các thành phần hormone của mụn
0 nhận xét:
Đăng nhận xét